Historia Komitetu sięga okresu międzywojennego. W 1926 roku powstało w
Wilnie Towarzystwo Popierania Produkcji Roślin Lekarskich. Od początku
istnienia przyjęło ono trzy główne cele: koordynację zbioru ze stanu naturalnego,
handel surowcami zielarskimi i wspieranie rozwoju upraw zielarskich.
Towarzystwo uległo rozwiązaniu z chwilą powstania Polskiego Komitetu
Zielarskiego. W roku 1929 powstał w Warszawie Związek Producentów Roślin Leczniczych i
Przemysłowych. W wyniku jego działalności utworzone zostały w Polsce pierwsze
profesjonalne ośrodki uprawy roślin leczniczych. W tym samy roku z
inicjatywy ówczesnego Ministerstwa Przemysłu i Handlu zorganizowano w Warszawie
konferencję w sprawie integracji polskiego środowiska zielarskiego. W wyniku
obrad przedstawicieli różnych urzędów i firm zielarskich, postanowiono stworzyć
organizację, która byłaby „reprezentantem interesów krajowego zielarstwa i koordynatorem
polskiej gospodarki zielarskiej”. W ten sposób w roku 1930 powstał Polski
Komitet Zielarski. Celem ówczesnych działań PKZ było tworzenie plantacji
roślin leczniczych, prowadzenie prac doświadczalnych nad ich aklimatyzacją,
inspirowanie badań naukowych w dziedzinie nauk o leku roślinnym, koordynowanie
obrotu ziołami, szkolenie instruktorów zielarstwa. PKZ odegrał istotną
rolę w kształtowaniu polskiego zielarstwa i ziołolecznictwa okresu
międzywojennego. 7 stycznia 1993 r. w Warszawie na I Kongresie Polskiego Komitetu Zielarskiego reaktywowano działalność stowarzyszenia. Za główne
cele przyjęto: reprezentowanie interesów wszystkich, którzy związani są z
zielarstwem oraz wspieranie badań naukowych i postępu technicznego w
zielarstwie. Program działania reaktywowanego Polskiego Komitetu Zielarskiego
oparty został na tradycjach społeczno-zawodowych organizacji zielarskich
istniejących wPolsce w okresie międzywojennym. Pierwsza kadencja (1993-1997) działalności reaktywowanego
Polskiego Komitetu Zielarskiego była skoncentrowana na problemach związanych z
obrotem hurtowym i detalicznym produktami zielarskimi. Istnienie w Polsce
sklepów zielarskich stało się możliwe dzięki staraniom Komitetu. W okresie trzeciej kadencji (2001-2005) za najważniejsze dla środowiska
zielarskiego uznano problemy związane z uprawą ziół. Wobec przystąpienia Polski
do Unii Europejskiej zaistniała pilna potrzeba objęcia plantatorów roślin
zielarskich szkoleniami z zakresu dobrej praktyki rolniczej (GAP) oraz
nowoczesnej uprawy roślin leczniczych. W okresie trzeciej kadencji (2001-2005) za najważniejsze dla środowiska
zielarskiego uznano problemy związane z uprawą ziół. Wobec przystąpienia Polski
do Unii Europejskiej zaistniała pilna potrzeba objęcia plantatorów roślin
zielarskich szkoleniami z zakresu dobrej praktyki rolniczej (GAP) oraz
nowoczesnej uprawy roślin leczniczych. W następnych kadencjach realizowane były działania mające na celu wsparcie
dalszego rozwoju zielarstwa i ziołolecznictwa w Polsce. Podjęta została ścisła
współpraca z wieloma instytucjami i organizacjami związanymi z przedmiotem
działania Komitetu. Poprzez swoich przedstawicieli PKZ od 2013 jest
reprezentowany w dwóch Grupach Ekspertskich Farmakopei Europejskiej oraz od
2011 w ESCOP (European Scientific Cooperative on Phytotherapy). Do podstawowych zadań Polskiego Komitetu Zielarskiego należy obecnie
kreowanie poglądów dotyczących współczesnego zielarstwa i ziołolecznictwa oraz
promocja polskich produktów ziołowych w Europie. Polski Komitet Zielarski zrzesza około 200 członków zwyczajnych oraz ponad
20 członków wspierających. Członkami zwyczajnymi są osoby zawodowo zajmujące
się zielarstwem i ziołolecznictwem, zatrudnione w różnych przedsiębiorstwach i
instytucjach, na wyższych uczelniach i w instytutach naukowych oraz osoby
prowadzące gospodarstwa zielarskie. Grupę członków wspierających tworzą
przedsiębiorstwa działające w zakresie uprawy, przetwórstwa i handlu produktami
zielarskimi. Polski Komitet Zielarski jest „dobrowolnym, samorządnym, trwałym
zrzeszeniem o celach niezarobkowych” działającym zgodnie z przepisami ustawy
„Prawo o stowarzyszeniach”. Zarząd Główny PKZ składa się członków, reprezentujących różne dziedziny
zielarstwa oraz różne zielarskie regiony Polski. Spośród członków Zarządu 5
osób tworzy Prezydium Zarządu. Posiedzenia Zarządu odbywają się raz w kwartale. W międzyczasie pracuje
Prezydium i biuro Zarządu. Statutowe obowiązki PKZ realizowane są w ramach
trzech sekcji: Surowcowej, Przemysłowo Handlowej oraz Nauki i Fitoterapii.
Każda z wymienionych sekcji pracuje samodzielnie. Polski Komitet Zielarski posiada również Radę Ekspertów, pełniącą funkcję
organu doradczego.
1926
1929-1939
1993
1993-1997
1997-2001
2001-2005
2005-2020
Obecnie